Nghĩa: Cho – Làm - Chơi
Cách sử dụng 1: Diễn tả hành động mình hoặc ai đó cho người cấp dưới hoặc
người nhỏ hơn một vật gì đó. Hoặc khi muốn diễn tả cho động vật, vật nuôi thức ăn,
tưới nước cây...
+ Đây là cách nói tương
tự với あげます。
Dạng sử dụng:
〈N1〉は〈N2〉に〔N3〕をやります
〈N1〉は〈N2〉に〔N3〕をやりました
N1: Người cho
N2: Người nhỏ hơn/Động
thực vật
(*) Con mình được
tính là người nhỏ hơn, nhưng con người khác không thuộc nhóm này.
N3: Vật/Đồ ăn/Nước
* やりました là thể quá khứ của やります。
* やる là thể ngắn của やります。
* やった là thể ngắn của やりました。
Ví dụ:
①
父は弟に腕時計をやりました。
Ba tôi cho em trai chiếc đồng hồ.
②
子供にお菓子をやります。
Tôi sẽ mua bánh kẹo cho con tôi.
③
猫にえさをやります。
Tôi sẽ cho mèo ăn.
④ バラの花をやりました。
Tôi đã tưới nước cho cây hoa hồng.
Cách sử dụng 2:
Diễn tả thực hiện
hành động, hành vi. Nghĩa tương tự với する, mang tính văn nói và hơi thân mật, suồng sã. Được sử dụng nhiều bởi nam giới.
Ví dụ:
⑤
あしたクラス会をする/やる。
Ngay mai sẽ tổ chức
họp lớp.
⑥
今晩宿題をする/やる。
Tối nay tôi sẽ làm bài tập.
⑦ これから日本語の勉強をする/やる。
Giờ tôi sẽ học tiếng
Nhật.
* Tuy nhiên, やる chỉ đi với những động từ chỉ ý chí, ý thức (như kể trên),
không đi với những động từ thể hiện sự vô thức.
Những từ thể hiện sự
vô thức như: 病気を(bệnh)、くしゃみを(hắt xì)、せきを(ho)、下痢を(tiêu chảy)、やけどを(phỏng)、便秘を(táo bón)、あくびを(ngáp)、頭痛が(đau đầu)、吐き気が(buồn nôn)、音が(có tiếng động)、時計を(mang đồng hồ)・ネクタイを(thắt cà vạt)・指輪を(đeo nhẫn)・ネックレスを(đeo dây chuyền)・イヤリング(đeo bông
tai)を .v.v. Những động từ này phải được đi vớiする。
* やる được sử dụng
trong những khi muốn nhấn mạnh hành động, việc đặc biệt nào đó.
Ví dụ:
(1) 宿題でもするか?
(2) 宿題でもやるか?
Cả hai câu đều mang nghĩa: “Làm
bài tập chứ?”
Câu (1) hàm ý “bài
tập” là một việc đương nhiên, nên làm, trong khi câu (2) hàm ý dành hẳn thời
gian để làm bài tập.
*Hoặc: “Những việc cần
làm để thành công” sẽ dịch là:
成功のためにやること
* Hoặc khi thể hiện
niềm vui đã thực hiện xong, hoàn thành,
hoặc thành công một việc gì đó thì không nói 「した!」mà sẽ kêu lên「やった!」
* Nâng cao: やる còn được sử dụng trong một số trường hợp như dưới đây:
(3) Mang nghĩa hoạt động kinh doanh, buôn bán:
今日はあのスーパーは していますか。 (△)
今日はあのスーパーやっていますか。(○)
Hôm nay siêu thị đó
có mở cửa không?
(4) Trong đời sống sinh hoạt:
たばこ/酒を/一杯する(X)
たばこ/酒を/一杯やる(○)
Hút thuốc/Uống rượu/Làm
một ly
一杯、やりに行きましょう。
Đi làm một ly nhé?
* Mang nghĩa 送る (gửi)
子どもを東京の大学にしました。(X)
子どもを東京の大学にやりました。
Tôi đã cho con tôi
vào đại học ở Tokyo.
*Mở rộng: trong tiếng
lóng, やる còn mang
nghĩa “làm tình,
quan hệ tình dục”.